5 Temmuz akşamı Hivos’un düzenlediği Türkiye’de dijital güvenlik eğitiminin tüm katılımcılarının gözaltına alındığını ve görüşme yasağı konulduğunu öğrendik. Gözaltına alınanlar arasında Almanya ve İsveç’ten bir eğitmen, Uluslararası Af Örgütü Türkiye direktörü ve çeşitli insan hakları kuruluşlarından bireysel aktivistler bulunuyordu. 

Medyanın “İstanbullu 10’lar” şeklinde bahsettiği kişiler halen İstanbul’da beş kişilik hücrelerde tutuluyorlar; silahlı terör örgütüne üye olmakla suçlanıyorlar ve yargı mensuplarının resmen mahkemeye çıkarılıp çıkarılmayacağı konusundaki kararları beklenirken yedi gün boyunca gözaltında tutulacaklar.  Söz konusu süre şu anda ikinci kez yedi gün daha uzatılmış durumda.  

Darbe suçlamaları 

Hivos, bu gözaltının, katılımcıların dijital güvenlik eğitimleri vermelerine ve Türkiye’de insan haklarını savunma konusundaki kararlılıklarına karşı yapılmış bir uygulama olduğuna inanmakta ve bu nedenle derin bir endişe duymaktadır.   

Türkiye’de yetkililerin bu “10 kişi”nin, geçen yılki başarısız darbe girişimiyle aynı amacı taşıdığına ilişkin kuşkuları dile getirmesi de iyiye işaret etmemekte. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hükümeti, aktivistlerin ve iki eğitmenin “darbenin devamı” niyetiyle bir araya geldiğini ifade etti. Bu suçlama abesle iştigaldir. Ne var ki Türkiye’deki yetkililer tarafından halen bu suçlama ile ilgili resmi bir suç duyurusunda bulunulmamıştır. 

Bu süre zarfında eğitmenler ve insan hakları savunucuları avukatlarıyla görüşme olanağına kavuşmuşlar, ancak İsveç ve Almanya konsoloslarına eğitmenlerle görüşme izni henüz verilmemiştir. 

Harekete geçme çağrısı 

Geçtiğimiz hafta Hivos ve Uluslararası Af Örgütü, G20 liderlerine konuyla ilgili çağrıda bulunmuşlardır. Ayrıca Hollanda hükümetini ve Avrupa Komisyonu’nu, gözaltındaki on kişinin derhal ve koşulsuz serbest bırakılmasını talep eden bir açıklamada bulunmaya davet etmiş bulunuyoruz. 

Avrupa Komisyonu, komiser Timmermans aracılığıyla yalnızca AB ile Türkiye arasındaki ilişkilere genel olarak atıfta bulunmakla yetinmiştir. Hollanda hükümeti halen konuyla ilgili tutumunu kamuoyu önünde açıkça belirtmiş değildir.  Hivos bu durumu tek kelimeyle anlaşılamaz bulmaktadır. 

Özellikle bugün, muhalif görüşlerin ifade edilme olanaklarının sürekli olarak kısıtlandığı koşullarda, ifade özgürlüğüne kamusal alanda verilecek desteğin aciliyet kazandığına inanıyoruz. Bu nedenle Hivos herkesi “İstanbullu 10’lar”ın serbest bırakılması için güçlü bir şekilde ses yükseltmeye çağırıyor. 

Yurttaşlarını salt demokratik haklarını kullandıkları için adaletsiz bir şekilde gözaltına alan Türkiye hükümetinin bugün sürdürmekte olduğu baskı ve yıldırmalar kabul edilemez.  

Türkiye’ye gözaltındakileri serbest bırakmasını söyleyin 

İnsan hakları savunucuları ve Hivos eğitmenlerinin keyfi bir şekilde gözaltına alınması karşısında bizim gibi dehşete düşen herkesi, bu insanların derhal ve koşulsuz şekilde serbest bırakılmasını talep etmeye çağırıyoruz. Lütfen Uluslararası Af Örgütü’nün oluşturduğu sayfayı kullanarak bir mesaj gönderin ve sesinizi Türkiye yetkililerine duyurun. 

Gözaltına alınanların isimleri 

Gözaltına alınan kişiler: Peter Steudtner ve Ali Gharavi (eğitmenler); Uluslararası Af Örgütü Türkiye Direktörü İdil Eser; yedi insan hakları savunucusu: İlknur Üstün  (Kadın Koalisyonu), Günal Kurşun (İnsan Hakları Gündemi Derneği), Nalan Erkem,(Yurttaşlar Derneği), Nejat Taştan (Eşit Haklar İçin İzleme Derneği), Özlem Dalkıran (Yurttaşlar Derneği), Şeyhmuz Özbekli (avukat) and Veli Acu (İnsan Hakları Gündemi Derneği).