Savunuculuk Çalışmalarında ‘Yeni Taktikler’

Yurttaşlık Derneği, kurulduğu günden beri insan hakları ilkelerinin hayata geçirilmesinde ve güvence altına alınmasında yeni açılımları ve yeni yöntemleri sivil toplum kuruluşlarına, sivil aktörlere, kamu kuruluşlarına öğretmek, aktarmak, insan hakları mücadelesinde toplumsal ve yenilikçi bir siyasi dil ve uluslararası bir alışveriş ağı oluşturmak, insan hakları mücadelesinin profilini yükseltmek için çaba göstermektedir. Bu amaçla, Yurttaşlık Derneği insan hakları ihlallerine yönelik “durum tespiti”nden çok, ihlalleri gidermek için bulunan “toplumsal ve sivil çözüm yolları” ve bu çerçevede geliştirilen “taktik ve stratejiler” üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu amaçla Yurttaşlık Derneği, CVT ve TDOİE işbirliği ile dört yıllık süren bir çalışmanın ürünü olarak 2004 yılında “Yeni Taktikler” çalışmasını örgütlemiştir. Yurttaşlık Derneği halen bir yandan “Yeni Taktikler” çalışmasının bir çıktısı olarak hak arama mücadelesinde “Stratejik Haritalama” yönteminin farklı hak arama ve savunuculuk faaliyetlerine uyarlanması için diğer yandan ise hak arama mücadelesinde güncel “Yeni Taktikler”in geliştirilmesi için çalışmaya devam etmektedir.

Yurttaşlık Derneği ve İnsan Hakları Gündemi Derneği’nin birlikte yürüttüğü “Hak Mücadelesinde Haritalama Yöntemi: Türkiye’de İşkencenin Stratejik Haritasının Çıkarılması” başlıklı çalışma, Türkiye’de işkence ve kötü muamele ile işkence faillerinin cezalandırılması konuları üzerinde çalışan insan hakları topluluğunun kapasitesinin arttırılmasını amaçlıyor. Çalışmanın, stratejik düşünmeyi özendirir ve cesaretlendirirken, işkence konusundaki genel manzaranın kapsamlı bir biçimde haritalanmasıyla BM İşkenceye Karşı Sözleşmeye İhtiyari Ek Protokol’ün (OPCAT) ve bir Ulusal Eylem Planı’nın benimsenmesi için, bilginin stratejik bir biçimde kullanılmasının ve işkenceyi önlemedeki işbirliklerinin önünü açacağı öngörülüyor.

Yurttaşlık Derneği (Yd), Haklarımız Her YERde çalışmasıyla, Türkiye’de kamu idaresinin yönettiği tesislerde, kapalı mekânlarda ve açık alanlardaki hak ihlallerinin, aşağılayıcı/kötü, zalimane, insanlık dışı muamele ve ceza, aşırı güç kullanımı ve işkencenin önlenmesine katkı sağlamayı hedefliyor. Bu bağlamda cezasızlığın tasfiye edilmesine yönelik olarak yürütülecek faaliyetlerle, sivil toplum örgütlerinin bilgi ve becerilerinin yanı sıra ilgili kamusal aktörlerin yetkinliğini de yerel düzeyde ve ülke çapında geliştirmek amaçlanıyor. Kolektif bir yöntemle ilerleyecek olan çalışmada, bahsedilen ihlal ve suçların tespit edilmesine ilişkin, farklı tematik alanlarda uygulamaya dair yapısal göstergeler, işleyiş ve sonuç göstergeleri geliştirilecek ve bu göstergeler yardımıyla bir izleme pratiği ve tecrübesi ortaya konulacak. Bu çalışma ayrıca, bilgi edinme hakkının etkin bir şekilde kullanılmasına ve resmi kamu görevlilerinin ceza sorumluluğundan kaçınmasına karşı yürütülen mücadeleye de katkı sağlayacak.