Ekler:

Dosya
Diyanet Kitapçık

Helsinki Yurttaşlar Derneği, Diyanet İşleri Başkanlığı ile ilgili yürüttüğü çalışmalar kapsamında söz konusu kurum hakkında derlenen kısa bilgileri içeren bir kitapçık yayınladı.

Diyanet İşleri Başkanlığı web sitesi ve ilgili kaynaklardan derlenen bilgiler şöyle:

• Osmanlı İmparatorluğu’nda Meşihat Makamlığı’nca Şeyhülislam eliyle yürütülen din işleri, 1920 yılında Ankara’da kurulan Meclis Hükümetince “Meşihat, Şer’iye ve Evkaf Vekâleti” adıyla Bakanlık statüsüne kavuştu.
• 3 Mart 1924 tarihinde Şer’iye ve Evkaf Vekâleti kaldırılarak yerine, 429 sayılı Kanunla, Başvekâlet bütçesine dahil ve Başvekâlete bağlı Diyanet İşleri Reisliği, bugünkü adıyla Diyanet İşleri Başkanlığı kuruldu.
• İlk Diyanet İşleri Başkanı, 1 Nisan 1924 tarihinde atanan eski Ankara Müftüsü Börekçizade Mehmet Rıfat Efendi'dir.
• İlk teşkilat kanunu: 22 Haziran 1935 ‘de yürürlüğe giren 2800 Sayılı “Diyanet İşleri Reisliği Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanun”.
• 1961 Anayasası’nda Diyanet İşleri Başkanlığı bir Anayasa kurumu olarak düzenlendi.
• 1965 yılında kabul edilen 633 sayılı Kanun, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bugün yürürlükte olan kanunudur. Son olarak 2010 yılında 6002 sayılı kanunla değişiklikler yapıldı.
• 2012 yılında yapılan protokol değişikliği ile eski listede 51’inci sırada olan Diyanet İşleri Başkanı 10. sıraya yerleştirildi. Yeni devlet protokolünde Diyanet İşleri Başkanı, köşk protokolünde TBBM Başkanı, Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Ana Muhalefet Partisi Lideri, Eski Cumhurbaşkanları, Anayasa Mahkemesi Başkanı, Başbakan Yardımcıları, Yargıtay Birinci Başkanı ve Danıştay Başkanı’ndan sonraki sırada yer alıyor.
• 2012 bütçesinden 3 milyar 891 milyon lira alan Diyanet’e önceki yıla göre yüzde 18 oranında artışla 2013 bütçesinden 4 milyar 604 milyon lira ayrıldı. Böylece Diyanet 2013 yılında, genel bütçeli idareler arasında en yüksek payın ayrıldığı 12. kurum oldu.
• Diyanet İşleri Başkanlığı toplumdan gelen dini sorulara hızlı cevap vermek için ücretsiz hizmet veren Alo Fetva/Dini Danışma hattını kurdu. Bu hatta yurt içinden ve cep telefonlarından ücretsiz ulaşılabiliyor.
• Diyanet İşleri Başkanlığı’na internet sitesi üzerinden de soru sorulabiliyor. https://fetva.diyanet.gov.tr/dini-soru-cevap-anasayfa/
• Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Diyanet Aylık Dergisi, Diyanet Çocuk Dergisi, Diyanet Avrupa, Diyanet İlmi Dergisi olmak üzere dört tane süreli yayını var. Ayrıca Diyanet Çocuk dergisi görme engelli çocuklar için Braille alfabesiyle basılıyor.Almanca, Arnavutça, Azerice, Fransızca, Gürcüce, İngilizce, Kırgızca, Romence, Rusça, Tatarca ve Uygurca dillerinde yayınları bulunuyor.
• Diyanet TV 2012 Ramazanında deneme yayınına başladı (20 Temmuz 2012) http://www.diyanettv.gov.tr/ Diyanet TV, 5 yıl içerisinde çok dilli yayınlar yapmayı amaçlıyor. İleride çocuk ve belgesel kanallarını da eklemeyi hedefliyor. Diyanet TV en fazla Fransa ve Almanya’da izleniyor.
• Diyanet İşleri Başkanlığı 15 Nisan 2002 tarih ve 199 sayılı oluru ile il müftülükleri bünyesinde kurum içi danışma birimi olarak “Aile İrşat ve Rehberlik Bürolarını” hizmete açtı, bugüne kadar toplam 49 il müftülüğünde bu bürolar oluşturuldu. Bu büroların amacı, Türk aile yapısının korunması ve güçlendirilmesine yardımcı olmak, aile problemleri konusunda talep edenlere dini aydınlatma ve danışmanlık yapmak, kadınlara mahsus dini ve sosyal faaliyetler organize etmek, gençlere yönelik dini irşat ve aydınlatma faaliyetleri yapmak, çocukların pedagojik durumlarına uygun dini programlar yapmak olarak tanımlandı.
• Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 29 ülkede, 50 yurt dışı temsilciliği var. Temsilciliklerin bulunduğu ülkeler, ABD, Abhazya, Almanya (14), Arnavutluk, Avustralya (2), Avusturya, Azerbaycan (2), Belarus (Beyaz Rusya), Belçika, Bosna Hersek, Bulgaristan, Danimarka, Fransa (3), Hollanda (3), İngiltere, İsveç, İsviçre, Kazakistan, Kırgızistan, KKTC, Kosova (2), Litvanya, Moğolistan, Özbekistan, Romanya, Rusya, Suudi Arabistan(2), Türkmenistan ve Ukrayna.
• Afyonkarahisar, Bursa, Hatay, İstanbul, Mardin, Yalova, Antalya, Edirne, Konya (2), Çankırı’da, işaret diliyle hutbe ve vaaz verilen birer cami var.
• Adalet Bakanlığı ile imzalanan protokol kapsamında, 2006 yılında Türkiye’deki her cezaevinde din hizmetleri veriyor.
• “Engelsiz Cami” projesiyle, ortopedik engellilerin camilere rahatça girebilmeleri için fizikî düzenlemeler yapılması planlanıyor.
• “Organ ve Kan Bağışı Kampanyalarına” destek amacıyla değişik illerde organ ve kan bağışı konulu hutbeler okutuluyor.
• E-mobil uygulamasıyla akıllı telefon, bilgisayar gibi elektronik cihazlara Kur’an’dan sureler, namaz vakitleri hakkında bilgi yüklenebiliyor. En yakın cami, camiye giden yol, namaz vakitleri, abdest alınışı, abdest alma, namaz kılma hakkında bilgi alınabiliyor ve cihaza Kur’an-ı Kerim ve Meali yüklenebiliyor. Uygulamanın iphone, android, blackberry ve Java ME işletim sistemleri kullanan bütün telefon tipleri için farklı versiyonları mevcut.
• DİB ve Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı, “Camilerin Sosyalleştirilmesi” konulu bir ortak proje ile camileri sosyal bir mekana dönüştürmeyi planlıyor. Proje ile camilerin dedenin torunu, kızı, oğluyla birlikte olabileceği sosyal mekanlar haline dönüştürülmesi hedefleniyor. Bu amaçla Ankara merkezde bir cami yapılması planlanıyor.
• DİB, Helal Gıda Belgelendirme sistemi için TSE’ye danışmanlık hizmeti veriyor.