Aşağıdaki anket, Helsinki Yurttaşlar Derneği’nin, örgütlenme özgürlüğü projeleri kapsamında düzenlediği eğitim programlarında kullanıldı; bu basit “test”, sivil toplum örgütlerinde faaliyet gösterenlerin dernekler mevzuatı ile ilgili bilgilerini sınamalarına yardımcı olmayı amaçlıyor. Cevapları testin sonunda bulabilirsiniz.

  1. Derneklerle ilgili hukuki konular için sırasıyla şu kanun metinlerine bakılmalı:
    1. Dernekler Kanunu, Medeni Kanun, Dernekler Yönetmeliği
    2. Dernekler Yönetmeliği, Medeni Kanun, Dernekler Kanunu
    3. Medeni Kanun, Dernekler Kanunu, Dernekler Yönetmeliği
    4. Dernekler Kanunu, Dernekler Yönetmeliği, Medeni Kanun

  2. Aşağıdakilerden hangisi kanunlara göre tüzel kişilik sayılmaz?
    1. Sendikalar
    2. Dernekler
    3. Üniversiteler
    4. Girişimler

  3. Bir derneğin kurulabilmesi için...
    1. Gerçek ya da tüzel en az 14 kişiye ihtiyaç vardır.
    2. En az yedi gerçek kişinin kurucu olması gerekir.
    3. Gerçek ya da tüzel 7 kişi yeterlidir.
    4. En az iki kurucu üyeye ihtiyaç vardır.

  4. Aşağıdakilerden hangisi dernek üyesi olarak kabul edilemez?
    1. Dernekler
    2. Şirketler
    3. Üniversiteler
    4. Federasyonlar

  5. Kimler dernek kuramaz?
    1. Kurulması yasaklanmış dernekleri kurduğu ve yönettiği için ceza almış olanlar
    2. Türkiye’de ikamet etmeyenler
    3. Beş yıl ya da daha fazla hapis cezası almış kişiler
    4. Devlet memurları

  6. Mülki amirlik, derneğin kuruluş bildiriminde, tüzükte veya kurucuların hukuki durumlarında bir eksiklik tespit ederse, eksiklerin giderilmesini:
    1. Geçici yönetim kurulundan ister.
    2. Kuruculardan ister.
    3. Denetim kurulundan ister.
    4. Genel kuruldan ister.

  7. Kimler dernek üyesi olamaz?
    1. 12 yaşından küçük çocuklar
    2. Devlet memurları
    3. T.C. vatandaşı olmayanlar
    4. Beş yıl ya da daha fazla hapis cezası almış kişiler

  8. Dernekler ilk genel kurullarını ne zaman yapmalıdır?
    1. Kurulduktan sonraki ilk üç ay içinde
    2. Kurulduktan sonraki ilk altı ay içinde
    3. Kurulduktan sonraki ilk sekiz ay içinde
    4. Kurulduktan sonraki ilk bir yıl içinde

  9. Aşağıdakilerden hangisi genel kurulun görevleri arasında sayılamaz?
    1. Derneğin bir federasyona katılması veya ayrılması
    2. Derneğin şube açması
    3. Üyeliğe kabul etme ve üyelikten çıkarma hakkında son kararı verme
    4. Derneğin temsilcilik açması

  10. Fahri üyelik konusunda aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
    1. Fahri üyelerin genel kurulda oy kullanma hakkı yoktur.
    2. Fahri üyeler üyelik aidatı ödemekle yükümlüdür.
    3. Sadece 60 yaş sınırını aşmış üyeler fahri üye olabilir.
    4. Fahri üyelik için, o kuruluşta en az beş yıl faal olarak çalışmış olmak gerekir.

  11. Olağanüstü genel kurul ne zaman toplanabilir?
    1. Yönetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde
    2. Denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde
    3. Üyelerin beşte birinin yazılı başvurusuyla
    4. Hepsi

  12. Bir derneğin yönetim kurulu en az kaç kişiden oluşmalıdır?
    1. Üç asıl ve üç yedek üye
    2. Beş asıl ve beş yedek üye
    3. Yedi asıl ve yedi yedek üye
    4. Dokuz asıl ve dokuz yedek üye

  13. Dernekler ne zaman tüzel kişilik kazanmış sayılır?
    1. Mülki amirlik kuruluş bildirimini onayladıktan sonra...
    2. Cumhuriyet savcısı kuruluş bildirimini onayladıktan sonra...
    3. Kurucular, kuruluş bildirimini ve gerekli ekleri mülki amirliğe verdikten sonra...
    4. Kuruluş bildirimi ve gerekli eklerin mülki amirliğe verilmesinden 30 gün sonra...

  14. Bir dernek veya vakıf, herhangi bir konuda yurtdışından katılımcıların da konuşmacı olarak yer alacağı bir program (seminer, toplantı vb.) düzenlemek istediğinde...
    1. Mahallin en büyük mülki amirliğinden izin almak zorunludur ancak katılımcıların kimlik bilgilerini bildirmek gerekmez.
    2. Mahallin en büyük mülki amirliğinden izin almak ve katılımcıların tüm kimlik bilgilerini 48 saat önceden bildirmek zorunludur.
    3. Türkiye içinde faaliyet göstermek amacıyla kurulmuş bir derneğin yurtdışından konuşmacı davet etmesi yasaktır.
    4. Herhangi bir merciden izin alması ya da bildirimde bulunması gerekmez.

  15. Açık mekanda (park, sokak, meydan vb.) basın açıklaması yapmadan önce...
    1. Mahallin en büyük mülki idare amirliğinin izni şarttır.
    2. Mahallin en büyük mülki idare amirliğine bildirimde bulunmak yeterlidir.
    3. Emniyet müdürlüğüne basın açıklaması ile ilgili bilgi vermek gerekir.
    4. İzin almak ya da bildirimde bulunmak gerekmez.

  16. Yıllık denetimler konusunda aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
    1. Dernekleri ve vakıfları emniyet müdürlüğünün ilgili birimleri denetler.
    2. Dernekleri valiliğe bağlı il dernekler müdürlükleri, vakıfları ise Vakıflar Müdürlüğü denetler.
    3. AB uyum yasaları sonrasında dernek ve vakıfları denetleme görevi bağımsız mahkemelere bırakılmıştır.
    4. Dernek ve vakıfların denetimi doğrudan İçişleri Bakanlığı tarafından yapılmaktadır.

  17. Bir dernek yurtdışından ayni veya nakdi yardım alacaksa...
    1. Herhangi bir izin alması gerekmez, mahallin en büyük mülki amirliğine bildirimde bulunması yeterlidir.
    2. Herhangi bir resmi makamdan izin almasına ya da bildirimde bulunmasına gerek yoktur.
    3. İçişleri Bakanlığı’ndan izin alması zorunludur.
    4. Hazine Müsteşarlığı’ndan izin alması zorunludur.

  18. Emniyet güçleri tüzel kişilerin mekanlarını hangi koşulda inceleme hakkına sahiptir?
    1. Gerekli gördükleri durumlarda dernek veya vakıfların mekanlarını inceleyebilir.
    2. Emniyet müdürlüğünden getirecekleri izin belgesi ile tüzel kişiliklerin mekanlarını inceleyebilirler.
    3. En büyük mülki amirin yazılı izin belgesi ile tüzel kişiliklerin mekanlarını inceleyebilirler.
    4. Usulüne göre verilmiş hakim kararı ile tüzel kişiliklerin mekanlarını inceleyebilirler.

  19. Tüzüğünün “Çalışma Konuları” bölümünde: “Temel hak ve özgürlükler, demokrasi ve sosyal adalete dayalı uluslararası topluluğun sivil toplum düzeyinde aşağıdan yukarıya süreçler yoluyla örgütlenmesini desteklemek, bu amaçla eğitim, öğretim, bilim, kültür ve sanat etkinlikleri yapmak, iletişim, etkileşim ve işbirliğini güçlendirmek” yazılı olan bir dernek, mevzuata göre aşağıdakilerden hangisini yapamaz?
    1. Azınlık dillerinde yayınlanan edebiyat dergileri ile ilgili sergi açmak
    2. Deprem mağdurları için yapılan insani yardımları organize etmek
    3. İdare mahkemeleri ile ilgili yuvarlak masa toplantısı düzenlemek
    4. Ortadoğu’daki çatışmalarla ilgili basın açıklaması yapmak

  20. Dernekler Kanunu’nda yer alan ceza hükümlerinde belirtilen para cezaları...
    1. Yönetim kurulu asıl üyeleri tarafından ödenmelidir.
    2. Yönetim kurulu asıl ve yedek üyeleri tarafından ödenmelidir.
    3. Yönetim kurulu başkanı tarafından ödenmelidir.
    4. Dernek kurucu üyeleri tarafından ödenmelidir.

 

Cevaplar: 1. – c, 2. – d, 3. – c, 4. – d, 5. – b, 6. – b, 7. – a, 8. – b, 9. – d, 10. – a, 11. – d, 12. – b, 13. – c, 14. – d, 15. – d, 16. – b, 17. – a, 18. – d, 19. – b, 20. – c.