Türkiye'de Romanların Haklarının Geliştirilmesi Projesi (2006-2009 ) kapsamında yürütülen çalışmalarla Roman toplumunun yurttaşlık haklarının geliştirilmesi, yaşadıkları hak ihlallerinin açığa çıkarılması ve sorunlarının çözümü yönünde sivil inisiyatifler ile resmi kurumların harekete geçirilmesi amaçlandı.

Türkiye'deki Romanların haklarının geliştirilmesine katkı sağlamaya yönelik proje, merkezi Budapeşte’de bulunan European Roma Rights Centre - ERRC (Avrupa Roman Hakları Merkezi) ve Edirne Roman Kültürünü Araştırma Geliştirme ve Yardımlaşma Derneği (EDROM) ile ortaklaşa yürütüldü. Projenin amacı, Türkiye’deki Roman toplumunun yurttaşlık haklarının geliştirilmesi, Romanların karşı karşıya kaldığı hak ihlallerinin ortaya çıkarılması, Roman sivil toplum örgütlerinin kapasitesinin güçlendirilmesi ve Romanların sosyal ve ekonomik haklarının korunması konusunda sivil inisiyatiflerin ve resmi kurumların harekete geçirilmesi olarak tanımlandı.

Projenin temel hedefleri

• Ayrımcı uygulamalarla ve hak ihlalleriyle daha güçlü mücadele etmeleri için, Türkiye’deki Roman derneklerinin ve topluluklarının kapasitelerini artırmak,
• Türkiye’deki Romanların gündelik hayatlarında yaşadıkları sosyal ve ekonomik sorunları açığa çıkarmak, bu sorunlarla hukuki mücadele için girişimlerde bulunmak ve Roman haklarının ulusal ve uluslararası alanda korunması için mücadele etmek,
• Roman toplumunun haklarını güvence altına alacak yasal, idari ve siyasi düzenlemelerin yapılması için resmi kurumların ilgisini bu konuya çekmek ve böylece Romanların temel yurttaşlık haklarına erişmelerini kolaylaştırmak.

Proje faaliyetleri

İki yıl süren projenin faaliyetleri Mersin, Ankara, Edirne, İstanbul ve İzmir’de yürütüldü.

1. Araştırma ve belgeleme çalışmaları: Türkiye’deki Romanların sosyal, ekonomik, kültürel özelliklerine ilişkin araştırma raporlarının hazırlanması… Hak ihlallerine karşı hukuki mücadele sürdürebilmek için Romanların yaşadıkları insan hakları ihlallerinin birinci elden bilgi ve tanıklıklarla belgelenmesi…
2. Roman toplulukları ve insan hakları örgütleri için eğitim programları: Türkiye’nin çeşitli kentlerinde, Roman derneklerinde çalışan aktivistlere ve insan hakları alanında faaliyet gösteren sivil toplum örgütlerine yönelik eğitim programlarının düzenlenmesi…
   • Roman toplumunun haklarının geliştirilmesi için çalışan Roman aktivistlerine yönelik insan hakları eğitimleri.
   • Daha etkili hak mücadelesi yürütebilmeleri için, Roman aktivistlerine ve Roman derneklerine yönelik beceri ve kapasite geliştirme eğitimleri.
   • İnsan hakları alanında çalışan diğer STK’ların Türkiye’deki Roman toplumu, Romanlara yönelik ayrımcılık ve Roman hakları konusunda bilgilendirilmesini hedefleyen eğitim programları.
3. Ayrımcılık uygulamaları ile ilgili davalar ve hukukçular için eğitim çalışmaları: Roman yurttaşların haklarının korunmasını güvence altına almak amacıyla, belirli ihlalleri konu alan hukuk davalarının açılması; bu davaların ulusal mahkemelerde sonuçlandırılamaması halinde uluslararası organlara başvurulması. Ayrıca benzeri davalarda yasal danışmanlık yapabilmeleri için avukatların eğitilmesi…
4. Bilgilendirme ve kamuoyu oluşturma faaliyetleri: Türkiye’deki Roman toplumunun durumu, hak ihlalleri, Romanların haklarının geliştirilmesinde rol oynayan sivil toplum hareketlerinin faaliyetleri ve resmi kurumların Romanların durumunu düzeltmek için aldığı önlemlerle ilgili olarak kamuoyunun ve konuyla ilgili kurumların bilgilendirilmesi... Bu amaçla, Türkçe ve İngilizce bir dizi yayının hazırlanması ve Roman örgütleri ile insan hakları aktivistlerinin katılacağı bir toplantının yapılması…

Avrupa Birliği ile Açık Toplum Enstitüsü Türkiye Temsilciliği tarafından desteklenen bu iki yıllık projenin, hem Roman toplumunun yurttaşlık haklarının geliştirilmesi hem de bu konudaki toplumsal duyarlılığın ve hukuki mekanizmaların güçlendirilmesi yolunda bir adım olmasını umut ediliyor...